
Ərəbçilik ayağımıza dolaşmasaydı, bəlkə də dünya bu qədər riyakarlığın içində itib-batmazdı. Çünki insanın yolunu azdıran ən böyük qüvvə qaranlıq yox — saxta işığın aldadıcı parıltısıdır. O parıltı ki, gözə həqiqət kimi görünür, amma ruhun dərinliyində kölgələr toxuyur. İnsan öz mahiyyətindən uzaq düşəndə, öz səsini özgənin səsinə qurban verəndə, dünya da bir üzdən danışıb, başqa üzdən yaşayanlara çevrilir.
Halbuki Türkün birsifətli duruşu insanlığa unudulmuş bir həqiqəti xatırladır: düz olmaq çətinlik deyil, cəsarətdir; birüzlü olmaq sadəlövhlik yox, bütövlükdür. Birsifətlik — insanın özünə güvənməsi, öz kökünü yaşatması, öz ruhunun qarşısında uca dayanmasıdır. Bu duruşda yalanın nəfəsi yox, həqiqətin sükutu var. Bu sükut — dağ zirvəsinin sükutudur: ağır, dərin, dəyişməz.
Əgər bəşər bu birüzlü duruşu örnək ala bilsəydi, yalan öz tacını itirərdi; ikiüzlülük də örtüyünü itirib olduğu kimi görünərdi. İnsan öz içindəki ən qədim səsinə — vicdanına qayıdardı. Çünki həqiqət çox vaxt sadə bir həqiqətdə kök salır:
insan bir üzlə yaşamağı bacardığı anda həm özünü, həm də dünyanı xilas edir.